Plattdeutsch

Leseproben Plattdeutsch

Eiche bei Haus Langen Foto: D.H.

De aolle Eeke

Föhrs äs van Mönster ut de Stadt
un mäcks Di naoh Wesbiäm up Patt,
bliew bie Huus Langen nich in Draff.
Stieg dao maol van Dien Rad gau af.

Moss ächter’t Huus van’n Möller gaohn,
dao sühs den aollen Eekbaum staohn.
Har he ’ne Stemm un könn sick mellen,
könn he Di allerlei vertellen!

He is fiefhunnert Jaohr all aolt,
un mannig Riet geiht düör sein Holt.
He har all viell met Unwiär Last,
aower bes nu steiht he no fast.

He is för Di un mi een Beld,
wu’t togeiht hier in use Welt.
Wat Mensken baut, mott boll vergaohn,
so’n Eekbaum bliff wat länger staohn!

He hät met Naobersstriet nich Last,
kien unwies‘ Küern brengt em in Brast.
He hät nich so äs wi de Naut
met Angst vüör Düwel und den Daut!

So äs de Eeke mögg ick sein:
Auk uprecht staohn bie Naut un Pien,
un Käölle un auk rüsig‘ Wiär
könn mi nicks dohn, ick bleef tofriär!
(aus „Kuemt harin un lustert to“)

Leseprobe aus „Auk dat beste Kranksien dögg nicks“

In düt mönsterske Krankenhuus was ick fröher auk all faken west. Miäst har dat met miene Aodern, de Venen, wat to dohn. Dao hät all mannigeen ut miene Familge Malessen met hatt. Bie mi gong dat so wiet, dat ick dao den Daud no so jüst van de Schüppe hüppen konn. Dao har ick eene up eenmaol eene  „Lungenembolie“ kriëgen. Wiäkenlang was ick dao neige an den Wegg in de Ewigkeit, aower dao hät mi een Professor holpen, un dat was de „Chefarzt“, wao ick nu pattu van Düsselduorp ut henwull.
Un in dat Krankenhuus harn de Doktors, Süsters un Pliägers auk för miene Monika suorgt, äs se üöwer Jaohre hen schwaor krank was. Un bi de Krankensüsters was eene Nonne, de ick nie vergiäten konn. De hät de Kranken dao holpen, äs wann dat wecke ut de eegene Familge west wüörn.
Düsse Süster was muorns de Iärste dao buoben in de „Privatstation“ van den Professor un aobends de Leste. Un dann naim se sick af un an no de Tied, üm söffs wunnerbaore Blomenstrüße för iähre Station to halen. Düsse Frau häbt wi alle dao bewünnert, aower wi häbt us mansken auk froggt, waohiär se düsse Gewaolt för iähre Arbeid hiär har. Se hät wull maol seggt: „Ich finde Ruhe und Erholung im Gebet!“ Aower dao häbt wi us froggt, wu lang düsse Tied wull sien konn.
Et giff jau wull unner de Nünnekes söcke un söcke, aower düsse Süster was naoh mien Mei-nen, all een Engel in iähr Liäben. Un wi wäörn us siëker, dat’m düsse Frau wull met de Süster Euthymia verglieken konn, de nu auk all to de Siäligen tellt. (Seligsprechung in Rom 2001)

Erinnerung an Theo Breider, den Erbauer des Mühlenhof-Museums in Münster:
So is mi dat daomaols met’n Müelenbaumester gaohn

Jau, leiwe Lü, use Müelenhoff de is nu düt Jaohr all vettig Jaohr‘ aolt, un dao kann’m äs wier seihn, wu gau de Tiet vergeiht.
Dat de Müelenhoff an’n Theo-Breider-Weg ligg, dat wiett’t Ji alle, un Ji wiett’t auk ganz akraot, dat de Müelenhoff aohne den „Hügemester“ Theo Breider vandage nüörns to finnen wüör. Daorüm will ick Ju in düt Jubeljaohr nu’n lück vertellen, wat met usen Müelenbaumester to dohn häff:
Et is all iälke Jäöhrkes hiär, dao was ick in Iälte bie Attermeyer an de Sagemüel un wull mi Holt för eenen Haugsitz halen. Dao frogg mi de Baas: „Segg äs, Dieter, kenns du den Theo Breider van’n Müelenhoff auk wull persönlick?“ Un äs ick nickkoppt har, gong dat wieder: „Dao könns em wull iäben Bescheid seggen, dat siene Eeken feddig sind. De kann he afhalen laoten!“
Nu wull ick no wietten, waorüm de Baas van de Sagemüel wiägen düsse Eeken, de Theo Breider sick up de Surenburg bie Heeremans in Riesenbieck „för’n gueten Zweck un ümsüss besuorgt har“, nich söffs bie usen Müelenbaumester anropen wull. Un dao wuor ick gewahr, dat dat daoför eenen ganz plausiblen Grund gaff: „Nä wat, Dieter, wenn ick den Kärl söffs anrope, dann will he auk no van mi, dat ick em dat Holt, wat ick em ümsüss sagt häff, auk no bes up’n Müelenhoff brengen sall!“
Daorüm häff ick dann in Mönster gau bie Theo Breider Bescheid seggt. De wull aower nu pattu iärst van mi wietten, wat ick dao in Iälte to dohn har. Ick häff em verposementeert, dat ick dao’n lück up Jagd gaohn könn un dat ick dao up’n grauten Buernhoff auk so’n klein‘ Hüsken utbauet har, wao ick in wuohnen un schlaopen könn. Dao frogg mi de Müelenbaumester so butz, of dat am Enne wull’n Fackwiärk-hüsken wüör dao up den Hoff. Un äs ick män knapp „Jau!“ seggt har, dao wull he auk all van mi wietten: „Wüör dat denn nich wull wat för usen Müelenhoff?“ Aower daomet konn ick em nu nich helpen!
   Kick süh, un nicks för unguet, leiwe Lü, eene Sake kann’k Ju no vertellen, wao Theo Breider auk in metspiellt. Ick was in Mönster up’n Fest west un kaim aobends wier in Handuorp an, un dao häff miene Frau mi froggt, of ick’n plaseerlicken Naomeddagg hatt har. Dat har ick wull, aower dao was no wat west, un daorüm häff ick miene Frau staolt verkläört: „Vandage häfft mi in Mönster alle Lü nen gueten Dagg wünsket.“
Dao wull mien Wiefken wietten, of ick am Enne all to viell intuss har, un dao har ick düt Maol kiene Last met. Aower luogen har ick auk nich. Et was alls waohr. Ick har nämlick up’n Prinzipalmarkt so’n Tietken met Theo Breider un Tönne Vormann bieneene staohn. Un dao häff us natürlick jedereene „Gue’n Dagg!“ seggt.
( aus:„Wiehrauk för dat Jesuskindken“) 

Münsters Mühlenhof

 

Advent 2011

Van’n Wiehnachtsmarkt kümp nu een Rüёck
Boll äs ut eene Wärtshuusküёck‘.
Kartuffelplätzkes giff’t un Wuorst
Un Gleihwien giёgen Käöll‘ un Duorst.

Viёl Musik häörs, un äs ick’t weet,
Is de nu mannigeen all leed.
De „Stille Nacht“ van wiet un siet
De kümp to de verkatte Tiet.

De Lü, de’t Kiäkenjaohr nich kennt,
Makt Wiehnachtsmusik in’n Advent.
Un wann se’t Di auk nich vertellt,
Bie iähr regeert alltiet dat Geld!

Wunsksiёdels söllt de Kinner schriewen,
Män vёlle laot’t dat lang‘ all bliewen.
Bie’t Christkind of bie’n Wiehnachtsmann
Kümp daoför nu ne „E-Mail“ an.

So een Advent is mi to kaolt.
Of sin’k för düt Wiärks all to aolt?
Draff ick nich üöwer so wat stüёnen?
Wat seggs, ick möss mi dran gewüёnen?

Dat schwatte Christkind

Int Krippenmuseum gaff’t wahn viell to seihn,
Konns dao üöwer Kunst un Handwiärk di frein.
Ick häff de viellen Krippen nich tellt.
Män mi düch wull, se wörn ut de ganze Welt.

Up eenmaol saog ick bie’t Kieken un Gaohn
Een schwattet Kind vör’n klein Krippken dao staohn.
Et reip jüst vör Freide: „Mama, kiek äs dat!
Dat Kind in de Kripp‘ is äs ick, jüst so schwatt!“

De Moder keek üm sick, un se sagg to dat Kind:
„Du moss nich so schrein, wann viell Lü üm di sind!“
De Moder was witt un auk de Vader, de kamm
Un dat schwatte Kind up’n Arm nu gau namm.

Bie dat schwatte Kind, up’n witten Vader sien‘ Arm,
Dao wuor’t mi bie’t Kieken üm’t Hiärt’n lück warm.
Män dann frogg ick mi butz so’n biettken verfeert:
Häff de Moder sick wiägen dat Kindken schaneert?

Of se sick manks iärgert un auk wull äs grinnt,
Weil Lü iähr Muul lossriet’t wiägen düt schwatte Kind? –
Harn wi in use Kiärke, deih ick auk üöwerleggen,
Äs’n schwattet Christkind, wat soll’n de Lü dao wull seggen?

Of’m dao üöwer naohdenkt, un of’t christlick sien magg,
Dat dat waohre Christkind, wat äs Christus us sagg:
„Laot’t alle de Kinner gau kuemmen naoh mi!“
Har mennt: De Giällen un Schwatten, de hört dao nich bie!?

(aus „Wiehrauk för dat Jesuskindken“)

Scherenschnitt von Gisela Harhues

To viell „Zid“

De Naober gong nu ut de Tiet.
Met Biozid of Pestizid
wuor he nu siene Blattluus quiet.
För’t Unkruut gaff’t gau Herbizid
Giägen Pilze holp em’t Fungizid.
De Fleige kreeg Insektizid!

Gaff em nu een‘ so’n „Homozid“?
Of was’t bie’n Naober Suizid?
Up jeden Fall was’t to viell „Zid“!
Nu sin wi usen Naober quiet.

(aus „Dat Pöggsken daomaols un vandage)